شبکه‌ای اجتماعی با ارزش ۱۰۰ میلیارد دلاری
۱۳۹۰ بهمن ۱۳, پنجشنبه
پس از ماه‌ها بحث و گمانه‌زنی در میان سرمایه‌گذاران٬ تحلیل‌گران بورس و دنیای اقتصاد و متخصصان جهان فن‌آوری اطلاعات٬ سهام فیسبوک با ارزش اولیه ۵ میلیارد دلار به بازارهای عمومی ارائه شد.
این رقم که نصف رقم مورد انتظار کارشناسان بورس است و بسته به میزان درخواست سرمایه‌گذاران افزایش خواهد یافت٬ نخستین گامی است که بزرگ‌ترین شبکه اجتماعی جهان برای ورود به بازارهای جهانی برداشته و به واسطه آن مارک زاکربرگ٬ بنیان‌گذار نامی فیسبوک٬ به جمع ۶ ثروتمند بزرگ جهان خواهد پیوست.
خبر عرضه عمومی سهام فیسبوک آن‌قدر اهمیت دارد که در جهان پرتشنج امروز٬ در ساعات پایانی چهارشنبه (۱۲ بهمن٬ ۱ فوریه) در صدر خبرهای دنیا نشسته است.
پروژه‌ای که ۸ سال پیش در خوابگاهی در دانشگاه هاروارد کلید خورد٬ حالا مدیر ۲۷ ساله‌اش را به جایگاهی بی‌سابقه رسانده است. کمپانی فیسبوک که ۸۵ درصد از درآمدهایش را از طریق تبلیغات آنلاین کسب می‌کند٬ بر اساس برآوردها٬ حالا ارزشی در حدود ۷۵ تا ۱۰۰ میلیارد دلار دارد.
ورود به جمع غول‌های بازار بورس
فیسبوک در گام نخست بین ۵ تا ۱۰ میلیارد دلار سرمایه جذب خواهد کرد. نفش اصلی را در تعیین ارزش این شرکت٬ سرمایه‌گذاران و بازار سهام بازی می‌کنند.
عرضه عمومی سهام این کمپانی٬ از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین اتفاقات جهان فن‌آوری از زمان ظهور اینترنت و جهان مجازی است. عرضه سهام فیسبوک٬ بزرگ‌ترین عرضه عمومی در تاریخ بورس آمریکا پس از ورود غول‌هایی نظیر ویزا٬ جنرال‌موتورز و AT&T به بازار بورس است.
گوگل٬ جدی‌ترین رقیب فیسبوک و غول جست‌وجوها و تبلیغات آنلاین٬ در زمان عرضه عمومی اولیه سهامش در سال ۲۰۰۴ سرمایه‌ای ۲ میلیارد دلاری جذب کرد. رکوردی که شکستن‌اش برای فیسبوک به‌طور حیرت‌انگیزی ساده است.
تنها نگرانی موجود در میان سرمایه‌گذاران این است که جایگاهی که امروز فیسبوک به آن رسیده٬ اوج تاریخی این کمپانی باشد و در آینده نه‌چندان دور جای خود را به رقبای نوآور و خلاق دیگری بدهد. بر اساس آخرین آمار٬ فیسبوک در حال حاضر ۸۴۵ میلیون کاربر فعال از سراسر جهان دارد و تعداد کاربران آن که نسبت به سال گذشته ۳۹ درصد افزایش یافته٬ تا پایان ماه اوت ۲۰۱۲ از مرز یک میلیارد نفر خواهد گذشت.
نامه زاکربگ به بازار بورس
مجموع درآمدهای فیسبوک در سال ۲۰۱۱ بیش از ۳/۷ میلیارد دلار بوده که نسبت به سال ۲۰۱۰ افزایشی ۸۸ درصدی داشته٬ اما انتظارات از این کمپانی بسیار بیش‌تر از این مقدار بوده است. تعامل فیسبوک با خرده‌کمپانی‌های سرویس‌دهنده‌ای مانند زینگا هم بخشی از درآمدهای آن را تامین می‌کند.
زینگا که تولیدکننده بازی مشهور «فارم‌ویل» فیسبوک است٬ ۱۲ درصد از درآمدهای این کمپانی در سال ۲۰۱۱ را تامین کرده است. زینگا هم به‌واسطه فیسبوک٬ سال گذشته در عرضه عمومی اولیه سهامش بیش از یک میلیارد دلار سرمایه جذب کرد.
مارک زاکربرگ٬ در نامه‌ای که برای ارائه اسناد کمپانی فیسبوک به بازار بورس نوشته٬ آورده است: «ما معمولا درباره اختراعاتی مانند رسانه‌های چاپی یا تلویزیون صحبت می‌کردیم و امروز می‌بینیم که جامعه ما به یک نقطه عطف دیگر رسیده است.» بنیان‌گذار فیسبوک معتقد است: «حالا فرصت بزرگ و بی‌نظیری برای اتصال همه شهروندان جهان به یک‌دیگر فراهم شده؛ هر کسی می‌تواند صدای خودش را داشته باشد و در مسیر گذار جامعه به آینده موثر و مفید باشد.»
زاکربرگ که مالک ۲۸ درصد کمپانی فیسبوک است٬ تا پیش از عرضه عمومی سهام٬ حقوق سالانه‌اش ۵۰۰ هزار دلار بود٬ اما از ابتدای سال آینده تنها سود سهام خود را دریافت خواهد کرد.او ۱/۱ میلیارد از سهام فیسبوک را در اختیار دارد که ارزش آن در حدود ۳۳ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود.
مارک زاکربرگ در نامه خود تاکید کرده که «ما سرویس‌هایمان را برای پول‌ساختن و کسب درآمد طراحی نمی‌کنیم.»
او در ادامه خاطر نشان شده که: «ما می‌خواهیم پول کافی داشته باشیم که سرویس‌های بهتری طراحی و ارائه کنیم. شهروندان جهان هر روز بیش‌تر از دیروز میل دارند از سرویس‌های کمپانی‌هایی بهره بگیرند که به مسائلی فراتر از کسب منفعت حداکثری باور دارند.»
نگرانی‌های کاربران
امروز روزی تاریخی برای فیسبوک و دنیای فن‌آوری است. عرضه فیسبوک به بازار بورس٬ نگاه موشکافانه عرصه عمومی به فعالیت‌های این کمپانی را به دنبال خواهد داشت که بر فرهنگ سازمانی حاکم بر فیسبوک تاثیرات ملموسی به‌جای خواهد گذاشت.
هراس‌و نگرانی همیشگی کاربران نسبت به حریم خصوصی دیجیتال هم نکته دیگری است که می‌تواند دردسرهایی بیش از گذشته برای این شبکه اجتماعی ایجاد کند. گذشته از این‌ها٬ مارک زاکربرگ همچنان قصد دارد سکان هدایت فیسبوک را در دستان خود نگه دارد. سوالات بی‌پاسخ بسیاری وجود دارند که در آینده نزدیک پاسخ دادن به آنها آسان‌تر خواهد بود.
آیا زاکربرگ ۲۷ ساله می‌تواند یکی از متمول‌ترین کمپانی‌های تاریخ را مدیریت و هدایت کند و همچنان سیر موفقیت‌های فیسبوک را صعودی نگه دارد؟ میزان استقبال سرمایه‌گذاران تا پایان بهار ۲۰۱۲ نشان خواهد داد که فیسبوک هم‌گام با تسخیر جهان مجازی٬ می‌تواند قله‌های کام‌یابی اقتصادی را هم در بازارهای جهانی یکی پس از دیگری فتح کند یا نه.